Ucieleśnienie (ang. embodiment), jest pojęciem z filozofii i psychologii poznawczej oraz aktualnie żywym tematem w badaniach naukowych. Ucieleśnienie odnosi się do połączenia naszych odczuć fizycznych i psychologicznych. Poziom ucieleśnienia może być niski – wtedy nie czujemy się jednością z naszym ciałem i odsuwamy od siebie nasze doświadczenia cielesne. W przypadku wysokiego ucieleśnienia jesteśmy w stanie obserwować nasze odczucia fizyczne, ich wpływ na nasz stan emocjonalny oraz to jak nasze odczucia psychologiczne wpływają na nasze ciało, powodując objawy somatyczne.
Jedną z metod psychoterapeutycznych działających na podstawie naszej wiedzy o ucieleśnieniu jest terapia dotykowa (po angielsku touch therapy). Jednak te metody mogą być uważane za kontrowersyjne ze względu na konieczność utrzymania odpowiedniej relacji między terapeutą a klientem oraz silnych barier, które są podstawą w psychoterapii i zapewniają bezpieczeństwo oraz komfort zarówno klientowi jak i terapeucie. Dodatkowo te metody wymagają dodatkowej edukacji dla psychoterapeutów, co nie jest dostępne dla wszystkich ze względu na lokalizację ich praktyki lub aspekty finansowe.
Jednak holistyczne podejście do opieki zdrowia psychicznego jest coraz bardziej popularne, i nie bez powodu. Pozwala ono na całościową opiekę nad klientem, co jest niezwykle ważne przy wielowymiarowych zaburzeniach takich jak na przykład zespół stresu pourazowego (PTSD). Kolejną metodą uwzględnienia ucieleśnienia w opiece zdrowia psychicznego jest włączenie masaży do programu terapeutycznego. Taki dodatek do psychoterapii został udowodniony jako pomocne narzędzie w walce z depresją, zaburzeniami lękowymi oraz wysokimi poziomami kortyzolu.
Badacze z Touch Research Institute (Instytut Badania Dotyku), który jest częścią szkoły medycznej Uniwersytetu Miami, przeprowadzili badanie na temat wpływu włączenia masażu do planu terapeutycznego u kobiet z depresją prenatalną (Field et al., 2009). Uczestniczki zostały podzielone na dwie grupie. Pierwsza grupa spędziła 6 tygodni, uczęszczając na psychoterapię grupową, zaś druga dodatkowo do psychoterapii miały zapewnione 20-minutowe masaże. Na koniec okazało się, że uczestniczki z drugiej grupy nie tylko doświadczyły zmniejszenia objawów depresji, afektu depresyjnego oraz somatycznych, ale i w uśrednieniu częściej uczęszczały na sesje. Dodatkowo w grupie psychoterapii połączonej z masażem więcej uczestniczek ukończyło 6 tygodniowy program w porównaniu do uczestniczek, które nie otrzymywały masaży.
Z kolei psychotraumatolodzy pochylili się nad możliwością użycia masaży w leczeniu objawów potraumatycznych. Ze względu na to, że traumatyczne wydarzenia wpływają na wiele wymiarów naszego życia i funkcjonowania, ważne jest, aby leczenie również odbywało się na wielu płaszczyznach.
Jedną z trudności, która może uniemożliwić włączenie masaży do leczenia objawów potraumatycznych jest to, że nie każda osoba borykająca się z traumą poradzi sobie z dotykiem. W wypadku wielu trudnych doświadczeń, na przykład przemocy fizycznej czy seksualnej, możemy doświadczać lęku lub innych bardzo trudnych emocji przy byciu dotykanym, szczególnie przez masażystów, którzy są dla nas obcymi osobami. W tym wypadku prawidłowo zastosowana terapia dotykowa albo terapia somatyczna. Te metody mogą być bardzo pomocne w przepracowaniu poczucia zagrożenia i zbudować pozytywną, zdrową relację z dotykiem. Niezwykle ważne jest, aby te techniki psychoterapeutyczne były przeprowadzane przez doświadczonego terapeutę.
Osoby używające masaży jako suplementacji dla psychoterapii przy leczeniu zaburzeń psychologicznych mogą zaobserwować obniżone objawy zaburzeń lękowych oraz niższy poziom kortyzolu. Naukowo udowodniona skuteczność masaży jako dodatku do psychoterapii sprawia, że jest to warta uwagi metoda wspierania psychoterapii, szcególnie jeśli połączymy ją z aktywnością fizyczną i wartościową dietą.
Należy jednak pamiętać, że masaże nie mogą być traktowane jako zamiennik dla profesjonalnej pomocy psychologicznej czy psychiatrycznej. Natomiast mogą być doskonałym dodatkiem do pracy z doświadczonym psychoterapeutą i psychiatrą, co pozwoli nam szybciej powrócić do zdrowia, poprawić naszą jakość życia oraz funkcjonowanie w życiu profesjonalnym i społecznym.
Źródła
Berendsen, P. (2018). The intervention of touch in psychotherapy and trauma treatment. Touch in the Helping Professions, 85–106. https://doi.org/10.2307/j.ctv5vdcvd.9
Field, T., Deeds, O., Diego, M., Hernandez-Reif, M., Gauler, A., Sullivan, S., Wilson, D., & Nearing, G. (2009). Benefits of combining massage therapy with group interpersonal psychotherapy in prenatally depressed women. Journal of Bodywork and Movement Therapies, 13(4), 297–303. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2008.10.002
Glenberg, A. M. (2010). Embodiment as a unifying perspective for psychology. WIREs Cognitive Science, 1(4), 586–596. https://doi.org/10.1002/wcs.55
Rich, G. J. (2010). Massage therapy: Significance and relevance to professional practice. Professional Psychology: Research and Practice, 41(4), 325–332. https://doi.org/10.1037/a0020161
Umów się na wizytę
Umów wizytę