Na czym polega psychoterapia grupowa? Co sprawia, że pomaga uporać się z wieloma trudnościami natury psychologicznej i nie tylko? Dowiedz się, czy grupowe oddziaływania terapeutyczne są skuteczne i jak wybrać najlepszą terapię grupową.
Psychoterapia grupowa to jeden z rodzajów oddziaływania terapeutycznego, w którym udział bierze określona grupa osób. Członkowie grupy borykają się podobnymi lub takimi samymi objawami, trudnościami czy rozterkami. Regularnie spotykają się raz lub dwa razy w tygodniu o tej samej porze i w tym samym miejscu.
W przypadku pobytu na terapii stacjonarnej, spotkania grupy zazwyczaj odbywają się codziennie. Nad procesem terapeutycznym czuwa jeden lub dwóch psychoterapeutów. Pracują oni za pomocą metod i technik charakterystycznych dla danego nurtu i podejścia teoretycznego.
Z tego powodu nie sposób jest określić jednego słusznego schematu terapii grupowej. W zależności od swojego przeznaczenia, może się ona opierać się na różnych sposobach oddziaływania, ćwiczeniach, treningach czy pracach domowych.
Psychoterapia grupowa polega na wewnętrznych mechanizmach i zjawiskach psychologicznych zachodzących między jej uczestnikami podczas sesji terapeutycznych.
Systematyczne spotkania, nad którymi przez cały czas czuwa doświadczony terapeuta, pozwalają członkom grupy doświadczać wielu różnorodnych stanów: od ulgi poprzez poczucie bycia zrozumianym i wysłuchanym, aż po kwestionowanie swoich dotychczasowych przekonań i schematów działania.
Podczas terapii grupowej możliwe staje się także przepracowanie swoich trudnych doświadczeń, nabycie umiejętności interpersonalnych oraz odkrycie o sobie zupełnie nowych, często zaskakujących, faktów.
Rodzaje terapii grupowej
Wyróżniamy wiele rodzajów psychoterapii grupowej. Różnią się one podejściem teoretycznym, stosowanymi metodami pracy, możliwością dołączania nowych członków, a także samym programem terapii grupowej.
Do najczęściej stosowanych nurtów psychoterapeutycznych należą m.in. podejście Gestalt, podejście interpersonalne, poznawczo-behawioralne, psychodynamiczne czy systemowe.
To na nich opiera się sposób rozumienia i wyjaśniania doświadczanych przez klientów trudności oraz problemów. Z poszczególnych szkół wywodzą także metody pracy terapeutycznej oraz założenia i cele terapii.
Psychoterapię grupową możemy podzielić także ze względu na jej przeznaczenie. Wyspecjalizowane grupy terapeutyczne dedykowane są bowiem osobom z konkretnymi problemami, objawami, zaburzeniami czy chorobami. Zapewnia to spójność grupy oraz pracę w tym samym obszarze doświadczanych trudności.
Wyróżniamy otwarte oraz zamknięte grupy terapeutyczne. Różnią się one możliwością dołączania nowych członków w trakcie toczącego się procesu terapeutycznego.
Niektóre z grup są otwarte dla nowych członków, dzięki czemu uczestnicy terapii bywają na zupełnie różnych poziomach zmiany. Osoby nowe mogą czerpać z doświadczenia i wiedzy bardziej doświadczonych pacjentów. Zyskują dzięki temu motywację do pracy własnej oraz nadzieję na poprawę swojego aktualnego stanu.
Natomiast zamknięte grupy terapeutyczne są tworzone przez te same osoby, które razem rozpoczynają oraz kończą dany cykl terapeutyczny. Zapewnia to równomierny rozwój uczestników oraz większą intymność. Pozwala także na budowanie silnych więzi między członkami grupy.
Psychoterapia grupowa posiada niezwykle szerokie zastosowanie w leczeniu oraz wsparciu osób pogrążonych w kryzysie lub doświadczających objawów psychosomatycznych. Jest także skutecznym sposobem na rozwinięcie swojego potencjału.
Psychoterapia grupowa z powodzeniem wykorzystywana jest w leczeniu trudności natury psychologicznej oraz zaburzeń psychicznych. Należą do nich m.in.
Ogromną wartość z grupowej terapii czerpią także osoby z syndromem DDA/DDD, syndromem współuzależnienia czy borykające się z niskim poczuciem własnej wartości i trudnościami w relacjach interpersonalnych.
Terapia w formie grupowej okazuje się bezcenna również jako forma wsparcia osób cierpiących na różnego rodzaju choroby somatyczne. Przykładami mogą być:
Psychoterapia grupowa umożliwia przepracowanie trudnych wydarzeń życiowych, które niejednokrotnie doprowadzają do poważnych kryzysów psychicznych. Są nimi m.in.:
Ze względu na fakt, że uczestników terapii grupowej łączy wiele wspólnych kwestii, są oni w stanie wzajemnie udzielić sobie niezwykle wartościowego wsparcia oraz poczucia bycia wysłuchanym i zrozumiałym.
Grupowa forma terapii niesie za sobą jeszcze jedną możliwość – jest nią rozwój osobisty oraz uzyskanie głębszego wglądu w siebie oraz w swoje emocje, przekonania, schematy postępowania czy zniekształcenia poznawcze.
Z rozwojowych grupy terapeutycznych korzystają osoby, które chcą zmienić swoje życie lub czerpać z niego więcej satysfakcji, rozwinąć w pełni swój potencjał lub wejść na wyższy poziom samoświadomości.
Co odpowiada za leczących wpływ terapeutycznych spotkań grupowych? Przyjrzyj się bliżej procesowi terapeutycznemu, który zachodzi podczas regularnych spotkań grupy i poznaj najważniejsze czynniki leczące w trakcie psychoterapii grupowej.
Psychoterapia grupowa zaszczepia w jej członkach nadzieję na poprawę i pozytywne rezultaty pracy nad sobą. Jest to możliwe m.in. dzięki obserwowaniu postępów innych członków grupy. Co istotne, wiara w proces terapeutyczny i jego skuteczność to z kolei jeden z silniejszych czynników leczących.
Terapia grupowa pozwala na zrzucenie z siebie ciężaru wstydu oraz poczucia winy. Jej uczestnicy, często po raz pierwszy w życiu, doświadczają poczucia ulgi. Podczas terapii dowiadują się, że nie tylko oni doświadczają trudnych, wstydliwych czy subiektywnie upokarzających objawów. Uniwersalność przeżyć innych członków grupy okazuje się dla nich niezwykle wspierająca.
Terapia w formie grupowej jest źródłem informacji zwrotnych dla każdego jej członka. Informacji udzielają zarówno terapeuta, jak i inni uczestnicy grupy. Podczas spotkań dzielą się ze sobą doświadczeniami oraz spostrzeżeniami i odczuciami względem poruszanych kwestii. W wielu przypadkach umożliwia to zmieniać własną perspektywę i wyłapywać błędy w myśleniu lub schematyczne reakcje.
Czynnikiem leczącym terapii grupowej jest także możliwość przyjmowania oraz dawania dobra innym uczestnikom. Ma ono postać np. szczerego wsparcia, zrozumienia, podzielenia się swoimi doświadczeniami. Członkowie grupy zaczynają czuć się potrzebni i użyteczni, stają się także częścią czegoś większego od nich samych. Możliwość bezinteresownej pomocy innym staje się dla nich lecząca.
To możliwość przepracowania w grupie terapeutycznej wzorców i schematów postępowania wyniesionych z naszej rodziny pochodzenia. Niezwykle pomocne w osiągnięciu trwałej zmiany w swoim życiu jest zauważenie, a następnie kwestionowanie i zmodyfikowanie krzywdzących nas przekonań i sposobów reagowania.
Psychoterapia grupowa umożliwia nabywanie, kształtowanie oraz rozwijanie umiejętności społecznych. Podczas procesu terapeutycznego, członkowie grupy uczą się reagować na siebie, udzielać sobie informacji zwrotnych, przyjmować krytykę lub akceptować odmienne zdanie członków grupy. Czynnikiem leczącym okazuje się także możliwość wyrażania zdrowej empatii, a także nawiązywania relacji pomimo lęku.
Oddziaływanie terapeutyczne w formie grupowej pozwalają jej członkom na przeżycie tzw. katharsis, czyli oczyszczenia. Bezpieczna przestrzeń grupy umożliwia ponowne przeżycie traumatycznych doświadczeń oraz uwolnienie tłumionych emocji. Dzięki temu uczestnicy grupy mogą doświadczyć niesamowitego poczucia oczyszczenia i ulgi.
Psychoterapia grupowa różni się od psychoterapii indywidualnej przede wszystkim specyfiką pracy oraz zjawiskami, które mają miejsce podczas wspólnej pracy osób z podobnymi trudnościami. Choć w wielu kwestiach oba rodzaje oddziaływania terapeutycznego są do siebie bardzo podobne, dla psychoterapii grupowej charakterystyczne jest:
Terapię grupową warto więc wybrać, jeśli odczuwamy trudności w relacjach z innymi ludźmi lub pragniemy uzyskać wsparcie osób, które doświadczyły podobnych problemów, cierpienia czy lęków.
Polecanym rozwiązaniem przez specjalistów zdrowia psychicznego jest także jednoczesne korzystania z psychoterapii indywidualnej oraz psychoterapii grupowej. Każda z nich niesie za sobą odmienną, ale równie istotną, wartość dla klienta.
Jak donoszą licznie przeprowadzane badania i wywiady, psychoterapia grupowa jest co najmniej tak samo skuteczna, jak terapia indywidualna. Jej rezultaty utrzymują się długo po zakończeniu procesu terapeutycznego.
Klienci, którzy skorzystali z grupowej psychoterapii, sprawnie wykorzystują w swoim życiu prywatnym i zawodowym umiejętności oraz kompetencje, które nabyli w trakcie spotkań swojej grupy. Co ważne, zachodzące w nich zmiany okazują się trwałe – podnoszą jakość ich życia, pozwalają także czerpać większą satysfakcję i radość z codziennych kontaktów interpersonalnych.
Jako metoda wsparcia psychologicznego i leczenia zaburzeń psychicznych, terapia grupowa okazuje się niezwykle skutecznym narzędziem pracy.
Aby wybrać najlepszą psychoterapię grupową, warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Należą do nich:
Profesjonalne oddziaływania terapeutyczne w formie grupowej cechuje przede wszystkim uważność terapeuty, dbałość o odpowiedni dobór uczestników oraz zapewnienie dyskrecji grupie.
Przed przystąpieniem do terapii grupowej w ośrodku Sensica nie bój się zadawać pytań i na bieżąco wyjaśniaj swoje wątpliwości. Nasi psychoterapeuci pomogą Ci zrobić pierwszy krok w drodze do bardziej satysfakcjonującego życia.
Bibliografia:
J. Szeliga-Lewińska, Ogólny model terapii grupowej, Psychiatra, 2010; 7, 3: 104–116,
I. Yalom, M. Leszcz, Psychoterapia grupowa. Terapia i praktyka, 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego;
K. Kotrys, Pozytywny wynik poznawczej psychoterapii grupowej u pacjentki z ciężką depresją: opis przypadku, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2007; 16, suplement 1 (21): 77–80;
E. Szcześniak, Proces psychoterapii indywidualnej oraz grupowej w leczeniu uzależnień, Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, t. VIII, s. 293–302.
Umów się na wizytę